Шрифт ўлчами: A A A
Фон ранги: A A
Ишонч телефони (+998 71) 268-17-44
Электрон почта info@tipme.uz

Кафедра тарихи

1932 йилда Тошкент тиббиёт институти тери ва венереал касалликлари кафедрасида шифокорларни малакасини ошириш учун дерматовенереология кафедраси доцент курси ташкил этилди. 1932 йил охирида ушбу курс ўзбек илмий текшириш институти негизида Тошкент врачлар малакасини ошириш институтининг тери ва венереал касалликлари кафедрасига айлантирилди Дерматовенерология институти.

 

 

Кафедранинг биринчи мудири тиббиёт фанлари доктори, ЎзР ССРнинг фахрий илмий ходими, профессор Анатолий Иоасафович Картамйшев, Киэв дерматовенерологлар мактаби вакили. 1897 йилда Ростов-он-Донда ветеринар оиласида туғилган. 1915 йилда Воронез гимназиясини, 1919 йилда — Ленинграддаги Ҳарбий тиббиёт академиясини тамомлаган. 1920-1926 йилларда Литвадаги тери клиникаларида ишлаган.   Чехословакия, Киэв. Унинг Прага Креибич клиникасида ва Киэв клиникасидаги фаолияти унинг учун алоҳида аҳамиятга эга бўлиб, у эрда докторлик диссертациясини ёзди ва ҳимоя қилди. 1930 йилдан Тошкент тиббиёт институтининг тери ва венереал касалликлари кафедрасига бошчилик қилди, 1932 йилдан тошкент ветеринария медицинаси институтининг тери ва венереал касалликлари кафедрасига раҳбарлик қилди. Картамйшев А.И. 150 дан ортиқ илмий ишларга, шу жумладан 20 дан ортиқ монография ва 2 та дарсликка эгалик қилади. Минглаб шифокорлар маʼрузаларни тинглаб, унинг турларида қатнашиб, оʻз маҳоратини оширдилар. А. И. Картамйшевнинг дерматозлар ва кистик дерматозларни таклифли терапияси соҳасидаги тадқиқотлари унга мамлакатимиздан ташқарида шуҳрат қозонди. У Г.Б.Беленкий билан биргаликда СССРда биринчи бўлиб РИТ билан таъминланган. А. И. Картамйшев раҳбарлигида 13 та докторлик, 44 та номзодлик диссертациялари ҳимоя қилинди. Унинг талабалари Киев, Душанбе, Тошкент, Днепропетровск, Витебск, Рига, Оренбург ва бошқа шаҳарларда тери ва водород касалликлари бўлимларига раҳбарлик қилдилар.  Анатолий Иоасафович француз, немис, испан, итальян, украин ва литва тилини яхши ўзб. Уруш ва урушдан кейинги йилларда А. И. Картамйшев Уфа ва Киев тиббиёт институтлари тери ва венереал касалликлар кафедрасига раҳбарлик қилган.

1933-1938 йилларда тери ва венереал касалликлар кафедрасига доцент Уманский Г.И. раҳбарлик қилган.Ушбу лавозимга сайланишидан олдин А. И. Картамйшев раҳбарлигида Тошкент тиббиёт институти тери ва венереал касалликлари кафедрасида супер-рақамли ёрдамчи бўлиб ишлаган, у эрда доцент унвонини олди. Тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматовенереология кафедрасида унинг раҳбарлигида ҳудуднинг экологик аҳволи ва эпидемиология ҳолатини ҳисобга олган ҳолда дерматология ва венереологиянинг энг долзарб муаммолари бўйича дерматовенерологларни малакасини ошириш бўйича биринчи ўқув дастурлари яратилди. 30-йилларда  ХХ аср бўйи кафедра профессор-ўқитувчилари таркиби Ўзбектеринтернетсин дерматология ва венереология илмий-тадқиқот институти ходимлари билан биргаликда республиканинг вилоят, шаҳар ва туманларида фаол иш олиб боришди. Ҳар йили қўзиқорин ва водород касалликларига қарши курашиш мақсадида экспедиция гуруҳлари энг чекка ҳудудларга юборилди. Г.И.Уманскийнинг монографиясида ёш болаларда терининг ҳистопатологик тадқиқотлари келтирилган.

Тери ва венереал касалликлар кафедрасига 1938 йилдан бошлаб профессор А.С. Зелманович раҳбарлик қилган (1891–1956). Тошкент тиббиёт институтининг тери ва венереал касалликлар кафедрасининг биринчи ассистенти бўлиб, И.С. Милман, А.И. Картамйшев ва бошқалар каби машҳур олимлар ва амалиётчилар раҳбарлигида ишлаган.  тематик ва циклик дастурларни, шунингдек дерматовенереологияга ихтисослашган дастурларни ишлаб чиқиш орқали. Шу йилларда А.С. Зелманович бир вақтнинг ўзида Ўзбекис тон дерматология ва венереология илмий текшириш институти илмий ишлар бўйича директор ўринбосари лавозимида ишлаган. Кафедра профессор-ўқитувчилари ушбу институт ходимлари билан биргаликда сифилидология йўналиши бўйича бир қатор илмий ишлар олиб бордилар. Экспериментал ҳайвонларда метаболик жараёнларни, иссиқ иқлим шароитида сифилис курсининг хусусиятлари, пёдерма ривожланишининг этиопатогенетик механизмлари, замбуруғлар касалликларини ўргандилар ва даволашнинг дастлабки усулларини таклиф қилдилар; Саноат корхоналарида ва қишлоқ хўжалигида касб тери касалликлари муаммолари бўйича кўплаб илмий ишлар амалга оширилди. А.С.Зелмановичнинг монографияси (1948) "Бисмут" терапевтик дори воситаси томонидан буйрак шикастланиши клиник ва экспериментал тадқиқига бағишланган. А.С.Зелманович 1952 йилгача бўлим бошлиғи лавозимида ишлаган.1952-1953 йилларда Тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматология ва венереология кафедрасига Владимир Исидорович Фельдман раҳбарлик қилди.

 В. И. Фельдман олинган ва туғма сифилис диагностикаси ва даволашга катта эътибор қаратди, чанcре, тери патологиясида пёдерма, микроб экзема, стрептококклар пайдо бўлишида травманинг роли. Дерматология ва венереологиянинг асосий масалалари, монография ва ўқув қўлланмалари ("Эрта туғма сифилис",   "Тери ва водород касалликларини даволаш"), у Ранду Ослер-Вебер касаллиги, норвегиялик қорақўтирлар ва бошқалар каби ноёб дерматозлар ҳақида батафсил сўзлаб берди.1953 йилда тиббиёт фанлари доктори, профессор Исидор Абрамович Телишевский Тошкент ветеринария медицинаси институтининг тери ва венереал касалликлари бўлими бошлиғи этиб сайланди. У 1910 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, 1933 йилда Тошкент тиббиёт институтини тамомлаган, "Дерматовенереология" кафедрасида аспирантурага кирган, сўнгра Ўзбекистан республикаси дерматология ва венереология илмий-тадқиқот институтида кичик тадқиқотчи бўлиб ишлаган. 1941-1947 йилларда ушбу институтга И.А.Телишевский раҳбарлик қилган.

 

 

   Тошкент ҳарбий таълим институтининг "Дерматовенереология" кафедраси ассистенти, доценти, 1953 йилдан бошлаб кафедра бошлиғи лавозимида ишлаган. Профессор И. А. Телишевский 100 га яқин илмий ишлар, жумладан монография, ўқув қўлланма, клиник, клиник, экспериментал, ташкилий ва методик ишлар муаллифи. Унинг раҳбарлигида тиббиёт фанлари номзоди 12 нафар ўқитилди. И.А. Телишевский ва В.В. Шуваловлар томонидан чоп этилган референт китоб (атлас)га ҳам кенг тарқалган, ҳам кам учрайдиган тери касалликларининг кўпчилигини клиникаси, этиологияси, патогенези, олдини олиш ва даволаш таърифи киритилган. Қўлланманинг махсус бўлимларида уруш даврида кузатилган дерматозлар ва махсус шароитларда мумкин бўлган тери лезёнлари тўғрисида маълумотлар келтирилган. Ушбу бўлимлар устида ишлашда малакали мутахассислар иштирок этдилар. Қўлланма бой тасвирланган бўлиб, бу умумий амалиёт шифокорларига ҳам, дерматологларга ҳам дерматозларнинг клиник сурати билан батафсил танишиш имконини беради. 1950-1963 йилларда И.А.Телишевский Чартак курортининг минерал сувлари билан дерматозлар балнеотерапиясини ўрганди. У ўқувчилари билан клиник, экспериментал ва функционал тадқиқотлар ўтказди. Кўп йиллар давомида самарали педагогик фаолият ва тиббиёт илмини ривожлантиришдаги муносиб хизматлари учун И.А.Телешевскийга "Ўзбек ССР фахрий илмий ходими" фахрий унвони берилди. 

 

 

  1976 йилда тиббиёт фанлари номзоди, доцент Ҳамидулла Хусанович Хусанов тери ва венереал касалликлар кафедрасига бошлиқ этиб сайланди. 1919 йил 14 апрелда Тошкент шаҳрида туғилган. 1940 йилда Тошкент давлат тиббиёт институтини тамомлаган. 1940-1941 йилларда Тошкент шаҳар Юнусобод тумани Но7 болалар поликлиникасида педиатр, бош шифокор бўлиб ишлаган. 1941-1945 йилларда Иккинчи жаҳон урушида иштирок этган. 1946-1947 йилларда Но7 клиник шифохонасининг бош шифокори бўлиб ишлаган.  1947-1950 йилларда Ўзбек давлат дерматология ва венереология илмий-тадқиқот институтида клиник ординатурада ўқиган, 1950-1953 йилларда ушбу институтда тадқиқотчи бўлган. 1953-1961 йилларда у ассистент, 1961 йилдан тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматология ва венереология кафедраси доценти лавозимида ишлаган. 1958 йилда "Экмонококсиллин билан даволанган сифилислисли беморларда тери сифилидларида ҳистологик ўзгаришлар" мавзусида докторлик диссертациясини ҳимоя қилди. 1966-1979 йилларда Тошкент врачлар малакасини ошириш институти ректори, бир вақтнинг ўзида кафедра доценти лавозимида ишлаган. У 100 га яқин илмий ишларнинг, жумладан 7 монографиянинг муаллифи, Ўзбекистонда косметологияга оид биринчи ва ягона монографияга эга. Турли илмий форумлар, симпозиумлар, конференциялар, конгрессларнинг фаол иштирокчиси. Кҳ.Кҳ. Хусанов Иккинчи даражали Ватан уруши ордени, "Қизил юлдуз" ордени, "Шон-шараф" ордени, "Сталинградни ҳимоя қилганлик учун", "Будапештни қўлга киритгани учун", "Прагани озод қилгани учун", "Германия устидан қозонилган ғалаба учун", "Меҳнатни фарқлагани учун" орденлари, Ўзбек ССР Олий Кенгаши фахрий ёрлик сертификатлари билан мукофотланган.

 

 

1977-1988 йилларда тери ва венереал касалликлар кафедрасига профессор Абдулхай Хожаэвич Абдуллаев мудирлик қилган. У 1921 йил 4 майда Тошкент шаҳрида тугʻилган. 1937 йилда Тошкент Давлат тиббиёт институтига оʻқишга кирган. Институтни тугатгач, Абдулхай Ходжаэвичнинг меҳнат ва ҳарбий биографияси бошланди: 1942 йил 23 августда шифокор дипломини олганидан уч кун оʻтиб, оʻз хоҳиши билан фронтга чиқди. 

 Польшани озод қилиш, Одер дарёсидан ўтиш ва Берлинни қўлга киритиш пайтида, унга "Ҳарбий лойиқлик учун" медаллари берилган, "Варшавани озод қилиш учун", "Берлинни қўлга олиш учун" ва бошқа мукофотлар. 1946-1952 йилларда Абдуллаэв А.Кҳ. норезидент шифокор, бўлим бошлиғи, сўнгра Но7 шаҳар касалхонаси бош шифокори ўринбосари, 1952 йилда эса Ўзбекистан тери ва венереал касалликлар илмий-тадқиқот институтида кичик илмий ходим лавозимига танлов асосида ўқишга кирди. Абдуллаэв А.Кҳ.  Дерматовенереологиянинг долзарб масалалари бўйича чуқур илмий-тадқиқот ишлари олиб борилди. Унинг пҳ.д. (1959) ва докторлик (1975) диссертациялари эпидемиология, патогенези, иммунология, клиника, сифилис диагностикаси ва даволаш усулларини оʻрганишга багʻишланган.  1959-1976-йилларда Абдулхай Хожаэвич венереологик бўлимга раҳбарлик қилган, 1964-1968 йилларда ўзбек демология ва венереология илмий текшириш институти илмий ишлар бўйича директор ўринбосари лавозимида ишлаган, 1976 йилдан доцент лавозимида ишлаган, 1978 йил январидан тошкент дерматология ва венереология институтининг Дерматовенереология бўлимига раҳбарлик қилган. Унинг раҳбарлигида 40 дан ортиқ клиник резидентлар, 7 нафар тиббиёт фанлари номзодлари тайёрланди, хорижий ва ички матбуотда чоп этилган 100 дан ортиқ илмий мақолалар, ўнлаб оммабоп илмий рисолалар, дерматовенереологиянинг долзарб масалалари бўйича услубий тавсиялар, мақола ва ўқув қўлланмаларининг ўзбек тилига таржима қилинишига эгалик қилади. Абдулхай Ходжаэвич жуда кўп илмий ва ижтимоий ишларни олиб борган. Кўп йиллар давомида Дерматовенереологларнинг Тошкент ва Республика илмий жамияти котиби, Дерматовенереологлар республика илмий жамияти кенгаши аъзоси, Тошкент ветеринария медицинаси институти терапия факультети илмий кенгаши аъзоси, "Дерматология ва венереология бюллетени" журнали таҳририяти аъзоси. А.Кҳ Абдуллаэв Россия, Украина ва Қозоғистон дерматологларининг республика ва бутун иттифоқ конгрессларида ўзбек дерматологик фанларни бир неча бор намойиш этиб келмоқда. Ҳукумат Абдулхай Ходжаэвичнинг маҳоратини юксак баҳолади: унга кўплаб мукофотлар, "Мард меҳнат учун" медали, Олий Совет Президиуми фахрий унвони, "Соғлиқни сақлашнинг аъло иш юритувчиси" розеткалари топширилди.

 

 

1989-1993 йилларда Бўлимга Худабердиевъмат Ахмедович мудирлик қилган. 1940-йилда туғилган, 1969 йилда Тошкент тиббиёт институтининг тиббиёт факультетини тамомлаган. 1975 йилда номзодлик диссертациясини, 1990 йилда – докторлик диссертациясини ҳимоя қилган. Илмий ишлари сифилиснинг патогенези, клиник курси ва даволаш, шунингдек бепуштликнинг шаклланишида жинсий йўл билан юқадиган инфекцияларнинг ролига бағишланган  Авлод Учун" жинсий йўл билан юқадиган инфекциялар туфайли келиб чиқадиган репродуктив касалликларга чалинган беморларга даволаш, диагностика ва профилактик ёрдам кўрсатиш. У жуда кўп илмий мақолалар муаллифи. Унинг талабалари мамлакатимизнинг турли хил тиббиёт ва профилактика муассасаларида ишлайдилар.

 

 

1993 йилдан 1994 йилга қадар кафедрага тиббиёт фанлари номзоди, доцент Абид Саликович Саликуллаев мудирлик қилган.1927 йил 8 мартда Тошкент шаҳрида туғилган. Тиббиёт институтини тугатгач, 1948-1950 йилларда Бий-Базар ИЭД бошлиғи бўлиб ишлаган, 1950 йилдан 1953 йилга қадар Қорақалпоқ автоном республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг Республика дерматовенерологик диспансери бош шифокори, 1953-1957 йилларда Ўзбек илмий-тадқиқот Дерматовенерологик институти резиденти. 50-йилларда доцент Саликуллаев ўзининг бир қатор илмий асарларини касб-ҳунар дерматозларига қарши кураш масалаларига бағишлаган,  пахта етиштирувчилар орасида кенг тарқалган пустулар тери касалликларини ўрганган. 1957-1960 йилларда Тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматология ва венереология кафедраси аспиранти бўлиб, москва олий ўқув юрти марказий институтида иккинчи ўринда бўлган. 1960 йилда аспирантурани тугатгач, Тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматология ва венереология кафедрасига ассистент лавозимига сайланди. 1961 йилда у "Псориаз билан оғриган беморларда адренал кортекснинг функционал ҳолати хусусиятлари учун материаллар" номли докторлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилди ва оғир псориаз билан оғриган беморларда адренал кортекснинг резерв имкониятлари кескин бостирилганлигини исботлади. 1968 йилда А.С.Саликуллаев Тошкент ветеринария медицинаси институтининг Дерматология ва венереология кафедраси доценти лавозимига сайланди ва у ерда 2000 йилгача фаолият кўрсатган. У "Соғлиқни сақлаш соҳасининг аъло даражали ходими" розеткасини, шунингдек, республика ҳудудларининг фахрий унвонларига сазовор бўлди.

 

 

1994 йилдан 1998 йилга қадар кафедрага тиббиёт фанлари номзоди, доцент Жавлон Рахматдиэвич Каримбердиэв мудирлик қилди. 1951 йил 21 августда Тошкент шаҳрида туғилган. 1974 йилда Тошкент давлат тиббиёт институтини тамомлаган. 1974-1976 йилларда шифокор, сўнгра Ўзбекистнология дерматология ва венереология институти клиника бўлими бошлиғи бўлиб ишлаган. 1976-1979 йилларда катта лаборант,   1979 йил ассистенти, 1994 йилдан ҳозирги кунгача - Дерматология ва венереология кафедраси доценти. 1990 йилда у "Лупус эритематосусда терининг ультра тузилмас ўзгаришлари" докторлик диссертациясини ҳимоя қилди. Унинг раҳбарлигида нафақат республикамизда, балки МДҲ мамлакатларида ҳам турли хил тиббиёт ва профилактика муассасаларида ишлайдиган 100 дан ортиқ клиник ординатуралар ўқитилди. 60 га яқин илмий мақолалар, жумладан, 1 та монография, 4 та методик тавсиялар муаллифи; Дерматовенерологлар республика ва шаҳар уюшмаси аъзоси. У чет элда, Ўзбекистон дерматовенерологлари конгрессларида бир неча бор халқаро конгрессларда иштирок этган. Унинг илмий изланишлари натижалари шифокорларни амалий соғлиқни сақлаш (коллаген касалликлар диагностикаси, даволаш ва олдини олиш, кам учрайдиган дерматозлар ва бошқалар) бўйича малакасини ошириш таълим-тарбия жараёнида қўлланилади.1971-2008 йилларда кафедра ассистенти лавозимида Ишлади. 1971 йилда "Тери ва водород касалликлари" мутахассислиги бўйича докторлик диссертасиясини ҳимоя қилди. Венереология йўналишида илмий изланишлар олиб борди, хусусан, монографияда Ўзбекистонда сифилис ривожланишининг эпидемиологияси ва тарихий жиҳатлари батафсил баён этилган. Т.У.Усмонов бир неча бор республика ҳудудларига шифокорларни малакасини ошириш учун борган ва дерматовенереологик беморларга мурожаат қилган.

Талабалар Республика ва МДҲ мамлакатларида фаолият кўлашади.

 Кафедра аспиранти Киликев Р.М. "Сифилиснинг замонавий клиник курси ва унинг юқумли шакллари бўлган беморларда асаб тизимининг ҳолати хусусиятларига оид материаллар" номли докторлик диссертациясида илгари ва ҳозирги даврда сифилиснинг клиник курси бўйича маълумотларни тақдим этди.

 Кафедра  аспиранти Хамидов Шавваз Ахмедович ўзининг "Бисилин-5 билан сифилиснинг юқумли касалликлари билан касалланган беморларни даволашни ўрганиш учун материаллар" (клиник ва лаборатория тадқиқотлари) бисилин билан даволанган сифилисли беморларни кузатиш натижаларини тақдим этди.

Йиллар  давомида кафедра доценти, доцент Хидиров Х.Н., ассистентлар Илясов Б.И., Мирсаатов М.У., Алиэва С.Г., Десятчикова А.В., Алимов Кҳ.А., Абидова З.М., Насретдинов И., катта лаборант ассистентлар Абдумаликов Р., Кучкаров У., Набиэв Т.А., Казакбаэв Ф. Дерматология ва венереология кафедрасида ишладилар.